Friday، ۲۰ Amordaad ۱۴۰۲
اگر عاشق نوشیدنیهای بر پایه قهوه باشید، احتمالا به نظرتان همین حالا با انواع قهوه و اسپرسو که در کافهها پیدا میشوند آشنایی دارید. اما حقیقت این است که حداقل چند ده نوشیدنی بر پایه اسپرسو داریم که مردم نقاط مختلف جهان از آنها لذت میبرند و نام حداقل برخی از آنها به گوشتان آشنا نخواهد بود. در ادامه این مقاله شما را با ۱۵ نوع نوشیدنی بر پایه اسپرسو آشنا میکنیم تا عادتهای قبلی خود را بشکنید و به جای همان لاتهها و کاپوچینوهای همیشگی، چیزی تازه بنوشید.
برای تهیه یک شات قهوه اسپرسو، آب داغ را با فشار زیاد از میان قهوه کاملا آسیابشده عبور میدهند. نتیجه کار هم یک نوشیدنی بسیار غلیظ، تیره و آکنده از عطر و طعم است. هر شات اسپرسو تنها ۳۰ میلیلیتر است، اما حدود ۶۴ میلیگرم کافئین دارد. این یعنی نوشیدنی اسپرسو بسیار غلیظتر از سایر نوشیدنیها مانند قهوه دمی است که در هر ۳۰ میلیلیتر، ۱۲.۵ میلیگرم کافئین به همراه میآورد.
اسپرسو را معمولا در فنجانهای کوچکی به نام «دمیتاس» سرو میکنند که میتواند بین ۳۰ تا ۱۲۰ میلیلیتر نوشیدنی در خود جای دهد. ناگفته نماند که تعداد بسیار زیادی از نوشیدنیهایی که در کافهها پیدا میکنید، بر پایه اسپرسو تهیه میشوند، از جمله انواع کاپوچینوها، لاتهها و آمریکانوها.
اگر این برایتان سوال شده که تاریخچه انواع قهوه اسپرسو به چه زمانی بازمیگردد، باید گفت که طی سده ۱۹ میلادی، کافیشاپهای اروپایی به محبوبیت زیادی رسیده بودند. در واقع مردم کافیشاپها را بهترین جای ممکن برای گذران وقت یا برگزاری دیدارهای مهم به حساب میآوردند.
اما مشکل این بود که دم آوردن قهوه زمان میبرد. از سوی دیگر، به خاطر اینکه تنها امکان خیساندن و جوشاندن قهوه وجود داشت، تنوع کمی از نوشیدنیها در اختیار مشتریان قرار میگرفت. پس برای اینکه بتوان به مشتریهای بیشتری خدمترسانی کرد، نیاز به فرایندی سریعتر احساس میشد.
نخستین دستگاههای اسپرسوساز از فشار بخار برای دم آوردن قهوه سیاه معمولی با سرعت بالاتر استفاده میکردند، اما بخار آب فشار آنقدرها زیادی تولید نمیکند. اینجا بود که آشیل گاجا، صاحب کافهای مشهور در ایتالیا، دست به اختراعی مهم زد: او اهرمی به دستگاه اسپرسوساز اضافه کرد که به باریستا اجازه میداد فشار را بالا ببرد و به فشار ۸ بار (که این روزها کمینه فشار لازم برای چنین دستگاهی به حساب میآید) دست پیدا کند.
با اختراع این دستگاه، طرز تهیه اسپرسو و همینطور عادات عاشقان قهوه به کلی عوض شد. اسپرسو ضمنا محبوبیتی بینظیر در ایتالیا پیدا کرد، زیرا میشد این نوشیدنی را به صورت ایستاده میل کرد و دیگر اجباری به پرداخت مالیات در کافههای نشستنی نبود.
حالا که به خوبی میدانیم تاریخچه اسپرسو به چه زمانی بازمیگردد و چطور تهیه میشود، لازم است انواع قهوه اسپرسو را هم بشناسیم.
در ادامه با ۱۵ نوع نوشیدنی بر پایه اسپرسوی مختلف آشنا میشوید.
اسپرسو (Espresso) نوشیدنی غلیظی است که با عبور دادن آب بسیار داغ و پرفشار از میان دانهها و پودر قهوه دارک رست به دست میآید. این فرایند دم آوردن متفاوت باعث میشود اسپرسو عطر و طعم قویتر و تلخی بیشتر نسبت به قهوه دمی داشته باشد. استخراج هر شات اسپرسو حدودا ۲۵ تا ۳۰ ثانیه زمان میبرد.
ریسترتو (Ristretto) هم نوشیدنی دیگری است که با یک شات اسپرسو تهیه میشود، اما آب کمتری نسبت به یک شات معمولی دارد و بنابراین باید منتظر غلظت حتی بیشتر و طعم حتی قویتر باشید. اصلیترین تفاوت ریسترتو با اسپرسو این است که ترکیبات کمتری از درون دانههای قهوه آزاد میشوند و بنابراین طعمی شیرینتر را احساس خواهید کرد.
لانگو (Lungo) یکی از انواع قهوه اسپرسو ایتالیایی است که با مقادیر بیشتری از آب گرم تهیه میشود. برای تهیه این نوشیدنی، زمان بیشتری به فرایند استخراج قهوه اختصاص میدهند و بنابراین کافئین بیشتری هم وارد نوشیدنی خواهد شد. در مجموع لانگو به درد افرادی میخورد که یک نوشیدنی قویتر اما خوشخوراکتر میخواهند. به خاطر کافئین زیاد و طعم قویاش، لانگو را معمولا صبحها مینوشند.
دوپیو (Doppio) هم نوشیدنی دیگری است که با دو شات اسپرسو تهیه میشود. با توجه به استفاده از دو برابر قهوه بیشتر، این نوشیدنی غلیظتر است و تلخی اندک بیشتری هم نسبت به اسپرسو عادی دارد. حتی لایه خامهای روی نوشیدنی هم در دوپیو تیرهتر است.
آمریکانو (Americano) با ترکیب آب جوش و اسپرسو تهیه میشود، اما به دلخواه میشود یک شات خامه یا شیر هم به آن افزود. این نوشیدنی را مهاجران ایتالیایی که اوایل سده ۲۰ میلادی به آمریکا رفته بودند اختراع کردند. نتیجه ترکیب آب جوش و اسپرسو، نوشیدنی خوشخوراکتری است که طعمی منحصر به فرد و باب میل آمریکاییها و برخی اروپاییها دارد.
رد آی (Red Eye) با انواع قهوه اسپرسو که تا حالا بررسی کردیم فرق دارد و با ترکیب یک شات اسپرسو و مقادیر زیادی قهوه دمی به دست میآید. بنابراین داریم راجع به یکی از قویترین نوشیدنیهایی صحبت میکنیم که میتوان در جهان قهوه پیدا کرد. اگرچه استفاده از یک شات اسپرسو رایجتر است، اما امکان استفاده از دو شات (Black Eye) و حتی سه شات (Dripped Eye) هم وجود دارد.
ماکیاتو (Macchiato) این روزها در کافیشاپها و کافههای سراسر جهان محبوبیت زیادی دارد. برای تهیه این نوشیدنی لازم است یک یا دو شات اسپرسو را با مقادیر کمی از شیر بخاردیده ترکیب کنید و مقداری کف شیر هم روی سطح آن بریزید. ماکیاتو طعمی قوی و چند لایه دارد و از یک سو تلخی قهوه و از سوی دیگر، شیرینی ملایم شیر گرم را زیر زبان میآورد.
وقتی صحبت از محبوبیت باشد، لاته (Latte) بدون هیچ تردید در جمع محبوبترین نوشیدنیهای بر پایه اسپرسو قرار میگیرد. برای تهیه لاته لازم است شاتهای اسپرسو را با شیر بخاردیده ترکیب کنید و کف شیر جوشیدهشده را روی آن بریزید. این نوشیدنی خوشمزه را معمولا در لیوانهایی بلندقامتتر از سایر نوشیدنیهای بر پایه اسپرسو سرو میکنند تا لایههای مختلف مایع و کف به خوبی دیده شود. ضمنا بسته به اینکه چه دستوری را دنبال میکنید، قطر هر لایه میتواند متغیر باشد.
کاپوچینو (Cappuccino) را با استفاده از اسپرسو و شیر داغ تهیه میکنند و روی آن هم لایهای از کف شیر غلیظ میریزند. این نوشیدنی که پیشینهاش به ایتالیای اوایل سده ۱۹۰۰ بازمیگردد، اگر به شکلی صحیح تهیه شود طعمی قوی زیر زبان میآورد که با تلخی اسپرسو و شیرینی شیر متعادل شده است.
برای تهیه موکا (Mocha) لازم است به ترکیب کردن اسپرسو، شیر بخاردیده و سیروپ شکلات مشغول شوید. در حال حاضر مشخص نیست که ریشههای این نوشیدنی دقیقا به کجا باز میگردد، اما پذیرفتهشدهترین نظریه میگوید که طی دهه ۱۹۸۰ میلادی و در ایتالیا اختراع شده است. موکا به خاطر ترکیب قهوه، سیروپ شکلات و شیرینی شیر، طعمی بسیار منحصر به فرد پیدا میکند و معمولا بافتی خامهای دارد.
کورتادو (Cortado) یکی دیگر از انواع قهوه اسپرسو است که در اسپانیا اختراع شد و به محبوبیت رسید. برای تهیه این نوشیدنی لازم است به مقادیری یکسان از اسپرسو و شیر بخاردیده استفاده کنید. در روش سنتی تهیه کورتادو، یک یا دو شات اسپرسو را مستقیما درون فنجان میریزند و به همان مقدار، شیر گرم و جوشیده اضافه میکنند.
فلت وایت (Flat White) از جدیدترین و البته جالبترین نوشیدنیهای این فهرست است که بار دیگر با اسپرسو و شیر بخاردیده تهیه میشود. فلت وایت لایهای نازک از کف شیر دارد و در فنجانهایی کوچکتر سرو میشود. در این نوشیدنی از نسبت ایدهآل شیر، اسپرسو و شکر استفاده میشود و طعم نهایی همان چیزی است که معمولا از کافیشاپهای زنجیرهای انتظارش را دارید. در افسانهها آمده که یک باریستای استرالیایی به اشتباه این نوشیدنی را اختراع کرد.
گالو (Galão) یک نوشیدنی شیرین و خامهای بسیار محبوب در پرتغال است که معمولا در لیوانهایی بلندقامت و با ترکیب اسپرسو، ۲/۳ لیوان شیر و شکر تهیه میشود. در واقع این نوشیدنی ترکیب شیر داغ و اسپرسو است و از این بابت تفاوتی با کاپوچینو یا لاته ندارد. اما اصلیترین تفاوت میان گالو و سایر نوشیدنیها، نسبت شیر به اسپرسو است. در حالی که کاپوچینو و لاته از یک لایه کف شیر بهره میبرند، گالو صرفا مقدار بیشتری شیر دارد.
آفوگاتو (Affogato) بیشتر از اینکه یک نوشیدنی باشد، دسر است و برای تهیه آن یک شات اسپرسوی گرم را روی یک اسکوپ بستنی وانیلی یا جلاتو (معادل ایتالیایی بستنی) میریزند. البته که اگر مایل بودید، میتوانید اندکی خامه زدهشده و پودر شکلات را هم به این خوراکی جذاب اضافه کنید. جالب است بدانید که عبارت «آفوگاتو» در ایتالیایی به معنی «غرق کردن» است.
این نوشیدنی از یک یا دو شات اسپرسو و کمی خامه زدهشده تشکیل شده است. این تاپینگ ساده باعث میشود تمام نوشیدنی بافتی سبکتر و خوشخوراکتر پیدا کند، اما طعم قوی و غالب اسپرسو از بین نمیرود. «اسپرسو کن پانا» (Espresso Con Panna) خیلی ساده به معنی «اسپرسو با خامه» است و معمولا را آن را بعد از غذا یا دسر مینوشند. در صورتی که مایل بودید، میتوانید مقداری سیروپ هم روی خامه بریزید تا اندکی به شیرینی آن اضافه شود.
حالا که با انواع قهوه اسپرسو آشنا شدهایم، زمان آن رسیده که جالبترین موارد برای خودتان را امتحان کنید. کسی چه میداند؟ شاید متوجه شدید که قهوه رد آی دقیقا همان چیزی بوده که برای صبحهای خود میخواستهاید یا گالو را به کاپوچینو ترجیح میدهید. پیشنهاد میکنیم دفعه بعدی که راهتان به یک کافیشاپ افتاد، یکی از نوشیدنیهای این فهرست که هیچوقت تست نکردهاید سفارش دهید.
به دو شات اسپرسو چه میگویند؟
در جهان نوشیدنیهای بر پایه قهوه، دو شات اسپرسو نامی بهخصوص دارد و به آن «دوپیو» میگویند که معادل ایتالیایی Double یا دوگانه است.
کدامیک از انواع قهوه اسپرسو محبوبیت بیشتری دارد؟
محبوبترین نوشیدنی بر پایه اسپرسو، لاته است. برای تهیه این نوشیدنی کافی است یک یا دو شات اسپرسو را با دو برابر شیر بخاردیده ترکیب کنید و لایهای نازک از کف شیر را روی آن بریزید.
آیا ریسترتو از اسپرسو معمولی قویتر است؟
بله، ریسترتو هم عطر و طعمی قویتر از یک شات اسپرسو دارد و هم به ازای هر شات، کافئین بسیار بیشتری وارد بدنتان میکند.
تفاوت لانگو و اسپرسو چیست؟
لانگو نوعی از اسپرسو است که با سه برابر آب داغ بیشتر نسبت به اسپرسو تهیه میشود. نهتنها مقدار آب بیشتر است، بلکه فرایند استخراج هم بیشتر زمان میبرد و در نهایت باید منتظر قهوهای ضعیفتر از اسپرسو باشید. بنابراین داریم راجع به نوشیدنی منحصر به فردی صحبت میکنیم که جایی میان اسپرسو و آمریکانو قرار میگیرد.